احساس تنهایی و نوآسیب های اجتماعی در دانش آموزان دبیرستانی

مقدمه: احساس تنهایی به منزله یکی از پیش­بینی کننده های مشکلات سازگاری کودکان و نوجوانان در سالیان آتی زندگی، در کانون توجه پژوهشگران حوزه های سلامت روانی قرار گرفته است. افزایش روابط افراد، به ویژه نوجوانان در جهان مجازی، باعث کاهش روابط خانوادگی و تعاملات اجتماعی شده و منجر به احساس تنهایی و سایر مشکلات می شود.  هدف: هدف از انجام این پژوهش تعیین رابطه بین احساس تنهایی با استفاده از اینترنت و تلفن همراه در دانش آموزان دوره دوم دبیرستان می باشد. روش کار: این پژوهش توصیفی تحلیلی از نوع همبستگی بر روی 568 نفر از دانش آموزان دوره دوم دبیرستانهای شهر رشت در سال تحصیلی  93-92 انجام شد که به روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شده بودند. جهت جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه محقق ساخته جهت بررسی عوامل فردی-اجتماعی و عوامل همراه با استفاده از اینترنت و تلفن همراه و پرسشنامه استاندارد احساس تنهایی [university of california at los angles loneliness scale(ucla)] استفاده شد. داده ها طی یک ماه جمع آوری شده و با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی( ازمونهای من-ویتنی یو ، کروسکال والیس،مجذور  کای ، ضریب همبستگی اسپیرمن و رگرسیون لوجستیک چندگانه) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج: یافته ها نشان داد که 9/16 درصد از نمونه های مورد پژوهش نمره بیشتر از میانگین ابزار احساس تنهایی را کسب نموده اند. بیشترین استفاده دانش آموزان از اینترنت، دانلود موسیقی، فیلم یا کتاب (68%) و حضور در شبکه های اجتماعی مانند فیسبوک (1/36%) و بیشترین استفاده آنان از تلفن همراه جهت ارسال پیامک (7/31%) و سایر مواردی چون گرفتن عکس و فیلم (8/25%) بود. بین برخی متغیرها مانند سن (022/0(p=، تعداد دوستان صمیمی (0001/0(p=، رشته تحصیلی )002/0(p=، میزان تحصیلات پدر )003/0(p=، میزان تحصیلات مادر (006/0(p=، بازدید از سایت های علمی و انجام تکالیف درسی )015/0(p=، نحوه گذراندن اوقات فراغت )0001/0 (p=و دانلود موسیقی، فیلم یا کتاب )029/0(p= با احساس تنهایی ارتباط آماری معنی داری وجود داشت. براساس تجزیه و تحلیل رگرسیونی، متغیر های تحصیلات مادر (داشتن دیپلم) (014/0p=، 470/0 (or=، نحوه گذراندن اوقات فراغت (به تنهایی) (004/0p=، 391/2or=)، تعداد دوستان صمیمی (01/0p=، 949/0 (or= حضور در شبکه های اجتماعی مانند فیس بوک (016/0p=، 952/1or=)  به عنوان پیش بینی کننده های معنی دار احساس تنهایی در مدل نهایی باقی ماندند. نتیجه گیری: نظر به وجود ارتباط آماری مستقیم و معنی دار بین احساس تنهایی با برخی عوامل فردی و اجتماعی به ویژه استفاده از اینترنت و تلفن همراه در دانش اموزان مورد پژوهش، ضروری است تا توجه بیشتری به این فناوری های ارتباطی نوین مبذول گردد و با طراحی برنامه های آموزشی مناسب برای نوجوانان و خانواده ها، از پیامدهای استفاده آسیب زای آنها بر سلامت روانی نوجوانان پیشگیری شود.